Paranoya

Paranoid bozukluk da bir psikoz (akıl hastalığı) türüdür. Şİzofreniye göre daha ender görülmektedir. Paranoid bozukluk daha çok kuşkucu hezeyanların (delusion) olduğu ve bunun sanrı (halüsinasyon) düzeyine varmasıyla karakterize bir bozukluktur. Hastalığın oluşumunda çocukluk döneminde başlayarak gelişen kişilik yapısındaki bozulmalar olduğu ve yine kalıtımsal ve psikososyal faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Hastalık hezeyanlarının temelinde başkalarından (veya belli birilerinden) kötülük görme ve bunla birlikte büyüklük, üstünlük gibi gerçek dışı inanışlar vardır. Bunlarla birlikte aldatılma, zarar görme, aşk, kıskançlık, özel görev, keşif, icat, hak iddiası ve bunun gibi hezeyanlar ve sanrılar görülebilmektedir. Bu hezeyanlar çoğunlukla değişmez ve kalıcı olarak görülmektedir. Kişiye gerçekler konusunda kanıtlar göstermek ve ikna etmeye çalışmak işe yaramaz. Çoğunlukla hasta olduğunu kabul etmez bir tedaviyi şiddetle reddeder. Hatta tedavi başlasa bile hekime veya terapiste güvenmez ve zarar göreceği ile ilgili yeni hezeyanlar geliştirebilir. Bu bakımlardan tedavisi güçtür. İlaç tedavisinden ve kısmen farklı psikoterapi yollarından yarar görebilirler.

Uzm. Psikolog Bülent Korkmaz